Ngân hàng trung ương

Ngân hàng trung ương là tổ chức tài chính cao nhất của một quốc gia hoặc khu vực. Nó chịu trách nhiệm xây dựng và thực thi các chính sách tiền tệ, duy trì ổn định tài chính, quản lý dự trữ ngoại hối, giám sát và điều tiết thị trường tài chính và các tổ chức tài chính, đồng thời cung cấp các dịch vụ tài chính và hệ thống thanh toán. Tình trạng và chức năng của các ngân hàng trung ương khác nhau ở các quốc gia hoặc khu vực khác nhau.

Các ngân hàng trung ương lớn trên thế giới

Cục Dự trữ Liên bang (Fed)

Ngân hàng trung ương Hoa Kỳ, nơi phát hành đô la Mỹ, là một trong những ngân hàng trung ương có ảnh hưởng nhất trên thế giới. Fed đã áp dụng các chính sách nới lỏng định lượng quy mô lớn và các chương trình mua tài sản trong cuộc khủng hoảng tài chính và đại dịch virus Corona mới, đồng thời thiết lập các thỏa thuận hoán đổi thanh khoản với các ngân hàng trung ương lớn khác.

Ngân hàng Trung ương Châu Âu (ECB)

Ngân hàng trung ương của khu vực đồng euro phát hành đồng euro, đồng tiền dự trữ lớn thứ hai trên thế giới. ECB đã áp dụng chính sách lãi suất âm và chương trình mua tài sản trong cuộc khủng hoảng tài chính và khủng hoảng nợ công, đồng thời cam kết "làm tất cả những gì có thể" để bảo vệ khu vực đồng euro.

Ngân hàng Nhật Bản (BOJ)

Ngân hàng trung ương Nhật Bản phát hành đồng yên, đồng tiền dự trữ lớn thứ ba thế giới. Khi BOJ phải đối mặt với áp lực giảm phát và vấn đề tăng trưởng thấp trong thời gian dài, BOJ đã áp dụng các biện pháp đổi mới như chính sách nới lỏng định lượng và hoạt động lãi suất dài hạn và ngắn hạn để thực hiện các chính sách nới lỏng tài chính định lượng và định tính.

Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc (PBOC)

Ngân hàng trung ương Trung Quốc phát hành đồng nhân dân tệ, đồng tiền dự trữ lớn thứ năm trên thế giới. PBOC đã đóng một vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy chuyển đổi kinh tế và cải cách tài chính của Trung Quốc, đồng thời thúc đẩy quá trình quốc tế hóa và tự do hóa đồng Nhân dân tệ.

Ngân hàng Anh (BOE)

Ngân hàng trung ương Anh phát hành đồng bảng Anh, đồng tiền dự trữ lớn thứ tư trên thế giới. BOE đã áp dụng các chính sách nới lỏng định lượng và kế hoạch mua tài sản trong cuộc khủng hoảng tài chính và Brexit, đồng thời tích cực tham gia vào việc điều phối và hợp tác các vấn đề tài chính quốc tế.

Đặc điểm của ngân hàng trung ương

Sự độc lập

Khi ngân hàng trung ương xây dựng và thực hiện chính sách tiền tệ, nó không chịu sự can thiệp từ chính phủ hoặc các lực lượng bên ngoài khác. Cơ quan này chỉ chịu trách nhiệm báo cáo và giải thích các mục tiêu và quyết định chính sách của mình cho công chúng hoặc các tổ chức như Quốc hội. Điều này có thể đảm bảo tính chuyên nghiệp, uy tín của ngân hàng trung ương và tránh được sự ảnh hưởng của các yếu tố chính trị đến chính sách tiền tệ.

Trách nhiệm

Trong khi được hưởng sự độc lập, ngân hàng trung ương cũng phải đảm nhận các trách nhiệm tương ứng, đặc biệt là để đạt được các mục tiêu chính sách và phát triển kinh tế và xã hội. Vì vậy, ngân hàng trung ương phải thường xuyên công bố các đánh giá và dự báo chính sách của mình tới công chúng hoặc các tổ chức như Quốc hội, đồng thời kịp thời điều chỉnh các công cụ và biện pháp chính sách để thích ứng với những thay đổi của môi trường kinh tế.

Công khai

Ngân hàng trung ương phải duy trì tính minh bạch của quá trình và kết quả ra quyết định chính sách của mình, đồng thời công bố kịp thời các mục tiêu, lý do, phương pháp, tác động và thông tin khác về chính sách của mình cho công chúng, Quốc hội và các tổ chức khác. Điều này có thể nâng cao độ tin cậy và hiệu quả của ngân hàng trung ương và thúc đẩy sự hình thành và phối hợp các kỳ vọng của thị trường.

Phối hợp

Khi thực hiện chức năng của mình, ngân hàng trung ương phải duy trì liên lạc và hợp tác tốt với các cơ quan quản lý tài chính trong và ngoài nước, các cơ quan chính phủ, tổ chức quốc tế, v.v. để đạt được các mục tiêu và lợi ích chung. Chẳng hạn, khi xử lý khủng hoảng tài chính, ngân hàng trung ương phải phối hợp với các cơ quan liên quan để có biện pháp giải cứu; khi tham gia các hoạt động tài chính quốc tế, ngân hàng trung ương phải đàm phán với ngân hàng trung ương của các nước hoặc khu vực khác để xây dựng các quy tắc và thỏa thuận.

Chức năng chính của Ngân hàng Trung ương

1. Duy trì sự ổn định giá trị của đồng tiền và bảo vệ phúc lợi kinh tế của quốc gia bằng cách kiểm soát lạm phát hoặc giảm phát.

2. Điều tiết tính thanh khoản của thị trường tài chính và tác động đến lãi suất thị trường cũng như cung cầu tín dụng thông qua nghiệp vụ thị trường mở, chính sách lãi suất, tỷ lệ dự trữ và các công cụ khác.

3. Hoạt động như ngân hàng của chính phủ và ngân hàng của các ngân hàng, quản lý quỹ và nợ của chính phủ, cung cấp các chức năng cho người cho vay cuối cùng và hỗ trợ hệ thống thanh toán bù trừ và thanh toán của các tổ chức tài chính.

4. Giám sát hoạt động tài chính, xây dựng và thực hiện các quy định, tiêu chuẩn giám sát tài chính, phòng ngừa và xử lý rủi ro, khủng hoảng tài chính.

5. Tham gia vào các vấn đề tài chính quốc tế, quản lý dự trữ ngoại hối và thị trường ngoại hối, tham gia các tổ chức và hiệp định tài chính quốc tế, đồng thời thúc đẩy hợp tác và ổn định tài chính quốc tế.

Tác động của các ngân hàng trung ương đến thị trường ngoại hối

1. Thông qua chính sách tiền tệ, lãi suất trong nước và lạm phát được điều chỉnh tác động đến cung, cầu và sức mua của đồng nội tệ, từ đó tác động đến tỷ giá hối đoái của đồng nội tệ so với ngoại hối.

2. Thông qua việc quản lý dự trữ ngoại hối, cung, cầu và giá ngoại hối được điều chỉnh và tỷ giá hối đoái của đồng nội tệ so với ngoại hối bị ảnh hưởng. Ngân hàng trung ương có thể tăng hoặc giảm lưu thông đồng nội tệ bằng cách bán hoặc mua ngoại hối, từ đó duy trì hoặc điều chỉnh tỷ giá hối đoái của đồng nội tệ.

3. Thông qua kiểm soát và giám sát ngoại hối, điều tiết và giám sát hoạt động giao dịch ngoại hối của các tổ chức tài chính và cá nhân, đồng thời ngăn ngừa và giải quyết các rủi ro và khủng hoảng ngoại hối. Ngân hàng trung ương có thể ảnh hưởng đến chi phí và hiệu quả của giao dịch ngoại hối bằng cách đặt ra các giới hạn, thuế suất, hệ thống báo cáo và các biện pháp khác đối với giao dịch ngoại hối, từ đó ảnh hưởng đến cung, cầu và giá cả của thị trường ngoại hối.

4. Thúc đẩy và duy trì sự ổn định tài chính quốc tế bằng cách tham gia hợp tác tài chính quốc tế, điều phối và đàm phán các chính sách ngoại hối với các quốc gia hoặc khu vực khác. Ngân hàng trung ương có thể tác động đến trật tự và quy tắc tài chính quốc tế bằng cách tham gia vào các tổ chức và hiệp định tài chính quốc tế, như Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF), Quyền rút vốn đặc biệt (SDR), Hệ thống Bretton Woods, v.v., từ đó ảnh hưởng đến sự phát triển và thay đổi của thị trường ngoại hối.